ADDITIO¹ POST XXX^am2

1 Exteriorem iridem non per reflexionem interioris³, ut in praemissa dictum est, utque complures opinantur, sed per solis radios ad visum circumquaque refractos ad angulum, qui dimidium octavamque⁴ recti partem comprehendit, generari⁵.

2 Dictum est in 25^a6 primariam iridem, a solaribus radiis ad roridam nubem cadentibus ad visum reflecti per angulum, recti dimidium. Et id⁷, quoniam talis reflexio media est inter [C:46r][S:59] solis radium et perpendiculum stillicidiorum, quorum utrumque impedit reflexionem. Item sicut in additione 25^ae8 dictum est, quoniam radius⁹ obtusus debilis est, et acutus obtunditur vicinitate primarii, ideoque reflexio ad angulum recti dimidium facta sortitur quandam convenientem mediocritatem. 3 Propterea sub tali reflexione generatio iridis consequitur maximam efficaciam. Huc accessit, quod sub tali¹⁰ reflexionis anguli¹¹ per puncta octogonae figurae¹² in singulis globulis repetita infinities repercussione roboratur efficacissimae colorationis causa. // Cumque nullus alius reflexionis angulus¹³ tali dignitate gaudeat, sequitur et¹⁴ nullum alium angulum efficacem¹⁵ esse ad iridis generationem. 4 // Una tamen reflexio, quae fit¹⁶ ad angulum ex recto quinque¹⁷ octavas¹⁸ habentem, quoniam suscipit octogoni¹⁹ distinctionem et prope accedit ad dictam dimidii recti mediocritatem, [A:13r] adepta est tantum virium ut posset secundariam iridem, licet languidiorem generare. // 5 Quod autem talis reflexio prope accedat ad reflexionem dimidii recti, patet, quoniam excedit tale dimidium octava parte recti. Quod vero etiam talis reflexio suscipit divisionem octogoni, patet, quoniam minimus numerus habens dimidium et octavam²⁰ est 8²¹. Et ideo oportebit singulos quatuor²² rectos angulos, qui complent totum ambitum, in octo²³ partes secari, et perinde²⁴ totum circuitum²⁵ in 32²⁶ partes distingui, qui numerus quater²⁷ numeratur ab octonario²⁸. 6 Et ob id suscipit octogonalia intervalla, per quae successive repetitur repercussio ad exprimendos iridis secundariae colores. // Qui quidem in hac secundaria iride [C:46v] sunt languidiores ob triplicem causam. Quarum prima quidem²⁹ est quod in hac, reflexio non fit per illum accommodatae mediocritatis radium, per quem fit in prima iride, quandoquidem haec reflexio discrepat³⁰ ab illa per octavam³¹ recti anguli partem. 7 Et hinc dependet secunda³² causa, quoniam scilicet propter hanc discrepantiam, in hac iride non fit repercussio incidentibus et refractis, adductis et reductis, semperque repetitis radiis, per eosdem tantum³³ octogoni angulos, quae fuerat potissima causa fortificandi colores, sicut fit in primaria iride, sed fit reflexio per alia puncta, cum distinguatur ambitus in 32³⁴ partes, itaque debilitatur reflexio per alios anfractus, et perinde³⁵ languidiores exhibet colores, dum radius perscrutatur³⁶ plura quam octona puncta. 8 Tertia³⁷ causa est multo notior, nam in hac³⁸ iride, cum sit exterior, maior³⁹ ambitus disgregat magis [S:60] virtutem colorandi atque debilitat, et virtus debilitata languidiores reddit colores. // Itaque satis constat ratio generationis huius secundariae iridis, quam falso quidam opinantur ex reflexione primariae, ut praemissa supponit, procreari.

9 Corollarium⁴⁰

Constat ergo⁴¹ quod sole⁴² horizontem occupante, sicut altitudo primariae iridis est graduum 45, ita tunc⁴³ secundariae iridis fastigium habebit gradus 56 1/4⁴⁴. // Patet, nam gradus 45 sunt recti anguli dimidium, gradus vero 56 1/4⁴⁵ sunt recti dimidium et pars octava⁴⁶. 10 Unde⁴⁷ duarum iridum diametri sunt ad invicem sicut quinque ad quatuor. Item sole non⁴⁸ minorem 56⁴⁹ 1/4⁵⁰ gradibus habente [C:47r] altitudinem, non posse apparere secundariam iridem, eiusque altitudinem cum solis altitudine coniunctam efficere 56⁵¹ gradus 1/4⁵² .

Corollarium⁵³

11 Et manifestum fuit, huius secundariae iridis colores semper esse languidiores coloribus primariae, et cur ita sit assignatae sunt causae. [A:15r]

Post Corollaria primae additionis ad 30^am54

Itaque ut omnia paucis concludamus, cum reflexio solaris radii a rorida nube ad oculum sub dimidio recti anguli facta propter⁵⁵ dictam octogoni radiationem per octo puncta repetitam in singulis globulis generet⁵⁶ primariam atque coloratissimam iridem. 12 Iam nulla alia reflexio, nisi, quae ad dictam anguli quantitatem accedens, octogoni⁵⁷ divisionem suscipiat, aliqualem iridem facere poterit⁵⁸. Sed talis reflexio non est nisi, quae suscipit quinque tantum⁵⁹ octavas⁶⁰ recti, hoc est, angulum 56⁶¹ 1/4⁶² graduum. Igitur ipsa faciet secundariam iridem. Nam si talis angulus habet 5/8⁶³ recti unius, oportebit quatuor⁶⁴ rectos singulos in 8⁶⁵ partes, et ideo⁶⁶ totum ambitum in⁶⁷ 32⁶⁸ partes distingui⁶⁹, in qua distinctione includitur octogoni divisio, nam 32⁷⁰ in octonas partes secatur. // 13 Hanc autem dignitatem non habet angulus 60 graduum, quae⁷¹ postulat ambitum secari in senas partes, et perinde⁷² octogonum non suscipit. // Non angulus 50 graduum, quippe qui habet quinque nonas unius recti et requirit divisionem totius ambitus in 36 partes; a qua excluditur⁷³ octo[C:47v]gonus. // Non angulus 40 graduum habens quatuor⁷⁴ nonas unius recti, hoc est, nonam partem totius ambitus, et ob id octogonum non admittens⁷⁵. // 14 Non caeteri⁷⁶ anguli, neque maiores neque minores⁷⁷ praedictis, quoniam maio[S:61]res quidem propter nimiam expansionem, minores vero propter vicinitatem radii primarii, debilitant omnem reflexionem. Superest igitur angulus praedictus⁷⁸ 56 1/4⁷⁹ graduum, qui ad dictam dimidii recti praerogativam⁸⁰ accedens, aliquid virium adeptus sit ad iridis simulationem⁸¹ tantummodo. 15 Sed quid⁸² dices quod altitudo iridis primariae non 45 graduum, sed paulo minor per observationem comperitur. Nescio quid hic respondeam, aut quid causae⁸³ coniiciam⁸⁴, nisi quod stillicidia seu guttae cadentes fiunt longiusculae et quasi ovales et a forma sphaerica⁸⁵ discrepantes variant etiam angulum reflexionis et perinde⁸⁶ radii celsitudinem⁸⁷, quae in perfecte⁸⁸ sphaericis figuris haberet recti dimidium. [A:13r]