F  r  a  n  c  i  s  c  i        M  a  u  r  o  l  i  c  i        O  p  e  r  a        M  a  t  h  e  m  a  t  i  c  a
Introduzione Help Pianta Sommario
Emendatio et restitutio Apollonii Pergaei conicorum elementorum Liber tertius Propositio 37
<- App. -> <- = ->

37a Si coni sectionem, vel circuli periferiam, vel contrapositas duae lineae tangentes coincidant: et a coincidentia1 in lineam tactus ipsarum iungentem ducatur quaedam secans periferiam ad duo puncta; erit, ut tota ad extra receptam, sic factae portiones a iungente tactus.

1 Sit coni sectio ab. // Tangentes agb. // Coniungens tactus ab. // Linea gdez secans periferiam sectionis apud d z puncta: ipsamque ab apud e. // Dico iam quod est, sicut zg ad gd sic ze ad ed. // Ducantur enim diametri sectionis gprotm nac in parabola quidem aequidistantes; in hyperbola, vero ellipsi, circulo, contrapositisque ad centrum i concurrentes. 2 // Item zr dp aequidistantes ipsi lag. // Nec non lzcm nxdo aequidistantes ipsi aetb tactus iungenti. // Eritque propter similitudinem triangulorum ut zg ad gd sic lz ad xd et sic zm ad do et sic lm ad xo. // Igitur ut quadrato lm ad quadrato xo sic quadrato zm ad quadrato do et propter similitudinem et proportionem figurarum sic triangolo lmg ad triangolo xog et sic triangolo 2 zrm ad triangolo dpo totum scilicet ad totum sicut ablatum ad ablatum. 3 // Quare, per 19am quinti Euclidis sic trapezio lgrz ad trapezio xgpd reliquum videlicet ad reliquum. // Aequale autem trapezio lgrz triangololo alc in parabola, quidem hyperbola, circulo et ellipsi, ut ostendit scholium adiectum: in contrapositis autem per 11am huius. // Item aequale trapezio xgpd triangololo anx in parabola videlicet, hyperbola, ellipsi, circuloque, per 2am huius: in contrapositis vero, per corollarium 11ae huius. 4 // Igitur, ut quadrato lm ad quadrato xo sic triangolo alc ad triangolo anx. // Verum propter similitudinem triangulorum ut quadrato lm ad quadrato xo sic quadrato zg ad quadrato gd. // Et propter proportionem figurarum, ut triangolo alc ad triangolo anx sic quadrato la ad quadrato ax et sic quadrato ze ad quadrato ed. // Itaque, ut quadrato zg ad quadrato gd sic quadrato ze ad quadrato ed. // Et, quoniam proportionalium quadratorum proportionalia sunt latera; ideo iam, et ut zg ad gd sic ze ad ed. 5 // Quod proponebatur demonstrandum. [A:86v]

3

figura 1
pialpharoalphabetaomicronlambdaalpha4

figura 2
[[upsilonpiepsilonrobetaomicronlambdaalpha]]5

figura 3
[[epsilonlambdalambdaiotapsiiota]]6

figura 4
kappaupsilonkappalambdaomicronsigma7

figura 5
alphanutauiota8

9

[A:87r] [S:116] Scholium

6 Superest nunc,ad complementum demonstrationis huius 37ae ostendere quod aequale est triangolo alc ipsi trapezio lgrz.

figura 6
figura 7
Assumens10 itaque ipsius propositionis lineamenta exclusis lineis gdez nxdo aetb gb quae huiuc demonstrationi minime usu venientes, lectorem perturbarent. // Duco ktheta tangentem apud k et occurrentem ipsi ca diametro apud theta. 7 // Secet autem zr periferiam apud q et ipsi ktheta aequidistantem duco psiq y. // Ipsamque zq secet ac diameter apud s. // Secabit autem bifariam in parabola quidem per 46am primi Conicorum, in caeteris, per 47am eiusdem. // Quo fit, ut triangolo triangolo  s c z spsiq iam similia sunt et invicem aequilatera, et aequalia. // 8 Triangulum spsiq aequale est trapezio sagr in parabola quidem, per 42am primi Conicorum: in ceteris autem, per demonstrata in 47a eiusdem11 // Igitur et triangolo scz aequale erit12 eidem trapezio sagr. // Commune apponatur trapezio lasz. // Et conflabitur totum triangolo alc aequale iam toti trapezio lgrz. 9 // Quod quidem restabat demonstrandum. // Quod si varia punctorum et linearum positio casum variaret: adhuc accomodanda esset casui lineatio: lectorisque solertia adhibenda: incredibile enim memoratu est, quam variae descriptiones cuivis apolloniano theoremati sint necessariae.

figura 8

Inizio della pagina
->