F  r  a  n  c  i  s  c  i        M  a  u  r  o  l  i  c  i        O  p  e  r  a        M  a  t  h  e  m  a  t  i  c  a
Introduzione Help Pianta Sommario
Emendatio et restitutio Apollonii Pergaei conicorum elementorum Liber primus Propositio 50
<- App. -> <- = ->

50a Si hyperbolen, vel ellipsin, vel circuli periferiam linea tangens coincidat diametro: et per tactum et centrum linea producatur: et a summitate ducta linea ordinate applicata coincidat ductae lineae per tactum et centrum: et factum sit,1 ut portio tangentis inter applicatam et tactum ad portionem ductae per centrum et tactum, quae inter tactum et applicatam; sic2 assumpta quaedam linea ad duplam tangentis; quae a sectione ducitur ad ductam per centrum et tactum, aequidistans tangenti, poterit id, quod quaedam superficies rectangula adiacens ad lineam assumptam et latitudinem habens receptam sub ipsa usque ad tactum, in hyperbole quidem excedens specie simili contento sub dupla eius, quae inter centrum et tactum et sub assumpta3 linea, in ellipsi autem et circulo deficiens.

Sit hyperbole, vel ellipsis, vel circulus, cuius diameter ab. // Centrum g. // Tangens de. // Et ge producatur utroversum, ut ipsi4 eg5 aequalis sit gc6. // Ordinate ducta bzh coincidens7 ipsi8 quidem de ad signum z ipsique ge apud h. // Sitque sicut ze ad eh sic et ad duplam ipsius ed. // Ponaturque et ad rectos9 ipsi eg. // Et tc coniuncta producatur. // Et per relictum quoddam10 punctum in sectione, ut l agatur penes ed tangentem linea lmx coincidens ipsi ge productae apud m et diametro ab apud x. // Item penes ipsam bh ducatur lrn coincidens ipsi11 ge productae apud r ipsique diametro ab apud n. //

// Demum penes ipsam et ducatur mp coincidens ipsi at12 productae apud p.

// Dico iam quod quadrato lm ad aequale est ad rettangolo emp quod, quidem rettangolo emp13 adiacet ad lineam assumptam et14 sub latitudine em recepta ab lm ad tactum et in hyperbola excedit ipsam et15 specie simili rettangololo cet. In ellipsi vero et circulo deficit.

// Hoc est, quod transversa diametro existente ce recta erit et.

// Agatur enim penes ipsam cp recta gso. // Et quoniam eg aequalis est ipsi gc

figura 1
atque, per 2am 6i Euclidis sicut eg ad gc sic es ad st ideo es aequalis st. // Et quoniam ze ad eh sicut16 et ad duplam ipsius ed estque es 1/2 ipsius et. Ideo ze ad eh sicut es ad ed.

// Et quoniam ze ad eh sicut lm ad mr propter triangolo triangolo zeh lmr similitudinem: ideo [S:43] lm ad mr sicut17 esad18 ed.

// Et, quoniam, per 43am huius, in hyperbola triangolo rng aequale triangolo triangolo gbh lnx et ideo triangolo triangolo gde lnx cum per additam post 42am triangolo triangolo gbh gde sint aequalia. // In ellipsi vero et circulo, quoniam triangolo gbh sive gde aequale est triangolo triangolo rng lnx. [A:32r] // Ideo, communibus ablatis, in hyperbola19 quidem triangolo egd cum trapezio rmxn. // In ellipsi autem et circulo triangolo mxg supererit triangolo lmr ad aequum ad trapezio medx.

// Sed anguli ad m contrapositiaequales20: ergo rettangolo lmr ad aequum ad parallelogrammamo21 facto ex em
in aggregatum
ipsarum
angolare aperta ed
mx
.
// Quandoquidem illud duplum22 triangolo lmr hoc autem duplum est parallelogrammami medx23.

// Et quoniam mg ad ge sicut24 mx ad ed itemque25 sicut mo ad es. // Ideo sicut mo ad es sic26 est mx ad ed propter linearum aequedistantiam et triangolo triangolo similitudinem.

// Et coniunctim mo es ad es sicut mx ed ad ed.

// Et permutatim mo es ad mx ed sicut27 es ad ed.

// Sed, per primam 6i Euclidis mo es ad mx ed sicut28
rettangolo mo es ad rettangolo mx ed
em em
fuitque es ad ed sicut ze ad eh et sicut lm ad mr et per primam 6i sicut quadrato lm ad rettangolo lmr.

// Igitur quadrato lm ad rettangolo lmr sicut
rettangolo mo es ad rettangolo mx ed
em em
.

1 //

// 2 Ergo

figura 2
et quadrato lm aequum erit
rettangolo
mo es
em
.

// Sed
rettangolo
mo es
em
aequale est rettangolo emp. Namque29 rettangolo emp

figura 3
sit ex em in dimidium aggregati ipsarum etmp. // Quod quidem dimidium est congeries ipsarum mo es.30

Igitur31 rettangolo emp ad aequale est ad quadrato lm.

Quod fuit demonstrandum.

Similiter ostendemus, quod omnis32 a puncto quovis sectionis penes de tangentem ducta ad cgm33 diametrum linea poterit contentum sub et linea et sub recepta ex diametro cge ad tactum, in hyperbola quidem excedens specie simili contento sub [A:32v]ipsis ce et in ellipsi autem et circulo deficiens. Atque ideo, cum sit ce transversa diameter, erit et recta diametros34, ad quam videlicet possunt ordinate ductae ad transversam in hyperbola, ellipsi et circulo.

Inizio della pagina
->