1 Epilogus

Ostensum est ergo iridis primariae semidiametrum per¹ angulum² recti dimidium, secundariae³ vero semidiametrum per undecim decimas octavas⁴ 1/4⁵ recti anguli⁶ oculo subtendi. // Item centrum solis, oculi, et centra duarum iridum in eadem recta linea sisti⁷; // atque adeo⁸ diversos spectatores diversas irides videre, sicut diversas in speculo imagines. // Item sole horizontem possidente⁹, semicirculos iridum apparere, sole autem magis elevato, minus semicirculis, ut scilicet aggregatum ex solis et primariae iridis altitudinibus conficiat recti dimidium. 2 Unde si solis altitudo habeat recti anguli dimidium¹⁰ aut maius, primaria¹¹ iris apparere nequeat. // In secundaria¹² vero iride pro¹³ dimidio recti, capiendum esse dimidium et octavam¹⁴. // Item¹⁵ colores praecipuos esse, croceum, viridem, ceruleum¹⁶, et rubrum, caeteros¹⁷ autem¹⁸ esse ligaturas praedictorum, et fortasse¹⁹ alios quosdam²⁰ ex aliqua alia propinqua²¹ reflexione sub dimidio de qua²² tacere magis libuit²³, quam [C:52r] aliquid dicere. 3 // Item colores exterioris iridis esse ordine converso et languidiores. Quorum causae²⁴ omnes assignatae sunt. // Postremo illud notandum est²⁵ colores iridis²⁶ in nube rorida²⁷ non esse tamquam inseparabile accidens, tamquam colores in panno, tamquam²⁸ colores in collo columbarum sive in plumis pavonum. Nam si sic esset, colores iridis in uno²⁹ tantum loco apparerent. Quod non est, per 28^am30, nam diversi spectatores in diversis locis iridem vident. 4 Generantur igitur illi colores in iride ex reflexione receptae lucis ad determinatum angulum, ut dictum est. // Colores autem in plumis pavonum sunt realiter in ipsis plumis, nam ob³¹ omni spectatore ibidem videntur, hoc excepto quod mutantur, et alii³² apparent si in [S:67] rectum³³, quam si in obliquum pluma talis spectetur. Habet enim ille oculus diversicolor in pluma pavonis pennas extremas grossiusculas, croceas, aureas in rectum spectatas, in obliquum vero virides. 5 Habet in sequenti giro³⁴ introrsum plumas minutiores eiusdem coloris et ad viriditatem quid paululum proclives, in rectum visas, in obliquum croceas. Habet adhuc circulum interiorem caelestem, lucidum, cum aliqua veriditate, in rectum spectanti³⁵, in obliquum vero violaceum³⁶. Habet tandem intimam³⁷ aream violaceam obscuram, in rectum visam, in obliquum vero nigram. // 6 Mutatio autem talis fit, quoniam visus perpendicularis inspicit intima filamina, obliquus vero³⁸ extremos floccos, qui³⁹ alterius sunt coloris. Quod et ars in textura sericae vestis quandoque imitari solet. [C:52v]

In extremo Carnisprivii.⁴⁰

Correctum mox in arce Catanensi 19 maii die 1554⁴¹