PROPOSITIO XXIII.
Centrum gravitatis parabolici conoidis axem ita dividit, ut pars ad verticem
reliquae ad basim sit dupla.
Esto conois parabolicus CBD, cuius axis AB, qui dividatur in E, ut
AE tertia pars sit totius AB. Aio quod punctum E est centrum
gravitatis solidi parabolici CBD. Si enim hoc verum non est; cadat
centrum conoidis aut supra, aut infra punctum E in eodem axe AB, et
primo cadat infra si possibile est in puncto X, et intelligatur figura
inscripta conoidi ex cylindris aeque altis composita, cuius pars sexta
altitudinis unius cylindrorum minor sit ipsa XE; ponatur esse EF: et
quam proportionem habet AF ad FX, eamdem habeat solidum conoidale ad
spatium G: deinde alia figura ex cylindris aeque altis eidem conoidali
scribatur maior praecedente, quae componetur ex maiori multitudine
cylindrorum minus altis, ideoque eorum sextantes minores erunt quam EF,
quare maioris futurae inscriptae, centrum gravitatis cadet inter E,
et F sit punctum I; defectus vero huius figurae inscriptae a
conoidali minus sit spatio G, sit illud H: manifestum est rectam AI
ad IX minorem proportionem habere, quam AF, ad FX, seu quam conoidale
CBD ad spatium G, et ideo multo minorem rationem quam idem conoidale
ad spatium H minus quam G; et disiunctim AX ad XI minorem
proportionem habebit, quam figura postremo inscripta conoidi ad eius
complementum H, seu ad defectum, quo minor est conoidali: augeatur ergo
AX, itaut XK ad XI sit sicut figura inscripta conoidali ad eius
residuum H ad conoidale spatium: quapropter in libra KI punctum X est
centrum gravitatis totius conoidis CBD, punctum vero, I est centrum
gravitatis unius partis, nempe figurae inscriptae ex cylindris
aeque altis compositae; et sicut KX ad XI sic est figura
inscripta ad spatium H seu ad defectum a conoide. Ergo per 27.
primi momentorum aequalium punctum K erit centrum gravitatis
praedicti defectus a conoide: unde centrum K cadet extra ambitum
excessus conoidis supra figuram inscriptam, quod est absurdum per
ultimum postulatum: non igitur fieri potest ut centrum gravitatis
conoidis cadat infra punctum E versus A.
Ponatur secundo, si fieri potest centrum gravitatis conoidis supra punctum
E ad partes B, ut in M: et facta consimili constructione,
circumscribatur conoidi figura ex cylindris aeque altis composita, cuius
centrum gravitatis sit N: et quam rationem habet AN ad NM, eamdem
habeat solidum conoidale ad spatium G: postea circumscribatur
eidem conoidi alia figura.
Ex cylindris aeque altis
composita, minor praecedente, constans nimirum ex maiori multitudine
cylindrorum; haec profecto habebit centrum gravitatis vicinius puncto
E, quam praecedens maior figura circumscripta; cadet ergo eius centrum
inter N, et E, sit illud O punctum: patet quoque excessum quo haec
figura circumscripta conoidem superat minorem esse spatio G, sit illud H:
hinc constat AO ad OM minorem proportionem habere, quam AN ad NM;
seu quam conoidale CBD ad G, et adhuc minorem quam conois CBD ad
spatium H; fiat ergo KO maior quam AO ad OM, sicut conoidale CBD
ad spatium H, et quia in recta linea KM punctum O est centrum
gravitatis totius figurae ex cylindris aeque altis compositae
conoidi circumscriptae: et punctum M est centrum gravitatis unius
partis eiusdem figurae circumscriptae, scilicet conoidis CBD; et
sicut KO ad OM, sic se habet idem conoidale ad spatium H, scilicet ad
excessum figurae circumscriptae supra conoidem, ergo per 27.
primi aequalium momentorum punctum K erit centrum gravitatis
praedicti excessus figurae circumscriptae supra conoidem, hoc
autem cadit extra ambitum praedicti. Excessus; quod est impossibile,
et contra 8. postulatum non ergo possibile est ut centrum
conoidalis cadat supra punctum E ad partes B; sed neque infra punctum
E reperiri posse ostensum est, sequitur ergo ut centrum gravitatis
conoidis praecise existat in puncto E axim dividente ut BE dupla sit
ipsius EA quod propositum fuerat.
|